Czehryński Pułk Kozaków Regestrowych

Błażej

No jasne, możemy ci napisać, że tabor ustawiano w 6, 8, albo nawet we 12 rzędów i strzelano zeń ze wszystkiego co było zdolne do wyplucia kuli. Ale po co? Tak przeczytasz sobie naprawdę fajną książkę, z mnóstwem żródeł, tabelami, przykładami...(rysunki są współczesne i na ogół dosyć skopane)

Marcinek

To prawda. Jestem zdecydowanym przeciwnikiem pisania odpowiedzi w stylu Frehowym (czyli "przeczytaj sobie..."), ale w przypadku tego pytania jest to uzasadnione.
Powod jest taki, ze aby opisac to dobrze to nalezalo by nakreslic post na kilkanascie stron, a i to moglo by okazac sie za malo.
Za to w podanej przez blazeja ksiazce temat ten jest opracowany po mistrzowsku. W innych ksiazkach tez sa dobre opisy, ale ta wyroznia sie w tej kwestii zdecydowanie.
Pzdr.

Błażej

Cały myk polega na tym, że w swietle znanych nam źródeł nie da się stwierdzić istnienia czegoś takiego jak "standardowy szyk zaporożców", czy "standardowa taktyka kozaków zaporoskich" albo "typowe ustawienie taboru". To ostatnie zależało przede wszystkim od ilości wozów, liczebności wojska, ukształtowania terenu, czasu na wzniesienie umocnień polowych, ilości posiadanych zapasów, dostępu do wody pitnej i wreszcie tego czy tabor był formowany jako obóz czy wchodził do walki "z marszu". Słowem temat rzeka.

Przemek

Nasuwa się pytanie na ile świadomie taki tabor był tworzony. Uwzględniając presję czasu, kłopoty aprowizacyjne, nieregularność oddziałów, działania obcych wojsk, obecność ludności cywilnej...itp. Można przypuszczać, że wyglądąło to tak jak wygladało, a nie podejrzewam, że wszystko wychodziło, albo było poprzedzone odpowiedzialnymi decyzjami kadry dowódczej.

Zastanawiam się ile potrzaba byłoby wozów by spróbować zrekonstułować taki tabor. Odpowiednia liczba osób znalazłaby się na takich imprezach jak TH.
Takie hipotetyczne gadanie, nie myslę, że znalazłoby się więcej jak 50 osób chętnych do przedsięwzięcia.

Marcinek

Przemek, ospowiedz na pytanie czy formowanie taboru bylo chaotyczne znajdziesz w bitwie pod Kumejkami wlasnie.
Kozacy przeformowali tabor marszowy w trudna do zdobycia fortece o wielu rzedach w trudnym terenie i pod ostrzalem wojsk polskich. Ponoc zrobili to bardzo sprawnie.

Pancerny

Przemek

Błażej

Mam, ale pożyczyłem.

Generalnie jeśli tabor był umocniony (wozy napełnione ziemią, okopy, rowy, wilcze doły, wały ziemne itd.) to wystarczało jeśli ustawiony był w 2 rzędy. W marszu tabor wystarczyło sprawić w 6-8 rzędów. W boju tabor pozawiony umocnień wypadało przeformować w większą liczbę rzędów, pogłębiając tym samym linie obrony. Formowanie taboru kozacy prowadzili sprawnie, w końcu ćwiczyli to dosłownie codziennie (zwijanie obozu i formowanie kolumny marszowej i zataczanie obozu).

Błażej

Acha i jeszcze jedno. Pod Kłuszynem piechota zaporoska wspolnie z polsko-węgierską atakowały piechotę broniącą się zza płotu. Czyli taktyka piechoty polsko-węgierskiej również zaporożcom nie była obca.

Rabiega

Co do Kłuszyna warto też wspomnieć, że owej piechoty w sumie było bodaj coś koło tylko dwustu głów i dwie armatki, mimo tego odegrała ona tam znaczącą rolę, torując drogę dla kawalerii.
Co do współpracy Kozaków z piechotą polską warto też wspomnieć bitwę wojska Zamojskiego przeciw Michałowi Mężnemu (jakoś ten "Chrobry" nie przechodzi mi przez klawiaturę Smile

) pod Bukową w 1600 r. Tam, w sumie 4000 Kozaków i 2000 wybranieckich, świetnie poradzili sobie z piechotą mołdawską, broniąca się w zróżnicowanym, zalesionym terenie.
Dwadzieścia lat później ,pod Cecorą, niestety Zaporożcy przeszarżowali i walczący w ruchu prawoskrzydłowy tabor ( a raczej -taborek ) uległ Tatarom.

Rabiega

Błażej

Pod Cecorą to trochę bardziej skomplikowane było. Tak jakoś głównodowodzący zapominał sprawdzić teren i nagle przed nacierającym taborem wyrósł rów, którego nie dało się pokonać, działania taborków wogóle nie były zsynchronizowane, mołdawianie którzy bitwę zaczęli po naszej w trakcie jej trwania zmienili zdanie. Wogóle w tamtym okresie życia Żólkiewski z racji wieku i stanu zdrowia nie powinien piastować funkcji hetmana (przez całą wyprawę nie był w stanie zaprowadzić dyscypliny w wojsku).

Tomasz Rejf

znalazłem takie przedstawienie taboru kozackiego w bitwie pod Łojowem

zna ktoś tę rycinę?
znalazłem ją na jednej ze stron internetowej książki o [link widoczny dla zalogowanych] ukrainnego

Marcinek

Nie pamietam kto jest autorem, ale na pewno rycina zostala po raz pierwszy wydrukowana w Theatri Europaei w 1652 roku.
I faktycznie jest to tabor kozacki, a nie polski (tak mi sie jakos w pierwszym momencie skojazylo).
Jako ciekawostke dodam, ze na tym fragmencie pod literka G jest sam Radziwill.